Impressie Netwerkbijeenkomst 13 september 2023

Door: Fenna Lunter

Anneke verwelkomt ons in Zutphen op de inmiddels 10e knarrenhof in Nederland. Als je goed kijkt herken je haar als de ‘krasse knar’ in het beeldmerk van stichting Knarrenhof, het succesvolle geclusterd wonen-concept van oprichter Peter Prak. Anneke is al jaren vrijwilliger en voorvechter en woont in de kleinste hofwoning. We mogen bij haar en andere bewoners binnenkijken. Zij vertellen ons hoe dit hof is ontstaan en delen hun enthousiasme over het leven op de hof.

In het hofhuis waar de bewoners bijeenkomsten kunnen organiseren, eten we pizza’s en vertelt Peter Prak hoe iemand hem de vraag stelde waarom niemand iets doet voor senioren met een smalle beurs. Waarom hebben alleen de rijken iets te kiezen wanneer ze ouder worden? En waarom bouwt eigenlijk niemand meer hofjes? Tegen de achtergrond van een sterk verouderend
Nederland waar van de bevolkingsgroei tot 2040 80% 65-plus is en een zorgsysteem waar één op de drie mensen in de zorg moet werken om het huidige zorgsysteem door te zetten. Daar komt Knarrenhof om de hoek kijken en springt in een gat. Omdat de afname van het aantal professionele zorghanden onvermijdelijk zal zijn, creëert zij hofjes met naoberschap waar mensen elkaar helpen met informele zorg en aandacht waardoor een lagere zorgvraag ontstaat.

Waar de leeftijd in een knarrenhof 45+ is, wonen in de meergeneratiehof mensen vanaf 19 jaar tot boven de 100. Ook zijn er inmiddels Helden & Kanjerhofjes in combinatie met mensen met beperking, ZorgZame dorpen waar extramuraal traploos overgaat in intramuraal en is het concept
Familiehof in ontwikkeling.

Een aantal kenmerken van de aanpak om te komen tot een Knarrenhof worden uitgelicht: Eerst komen de Mensen, dan hun Wensen en dan pas de Stenen. De mensen hebben een inkomen van
0,5 tot 3 keer modaal (inclusief), de groep beslist (CPO/Coop), er wordt geselecteerd op naoberschap en het gaat om kostprijs in plaats van winstmaximalisatie. Knarrenhof blijft ook na de realisatie betrokken bijvoorbeeld door het leveren van een bestuurder in de VVE. Deze aanpak is door de ervaringen van de gerealiseerde Knarrenhoven aangescherpt en beproefd gemaakt.

Het concept levert niet alleen hogere kwaliteit van leven op voor de betrokkenen, het is tevens (zorg)kostenbesparend. Eigen berekeningen wezen dit al uit, maar om deze werk- en denkwijze overtuigend te kunnen funderen, heeft ze het initiatief genomen tot een groot wetenschappelijk onderzoek. Samen met meerdere (academische) ziekenhuizen, universiteiten, zorgverzekeraars,
zorgprofessionals en de financiële wereld is daartoe het Netwerk Vitaliteit gevormd. Gert-Jan Hagen gaat dieper op het onderzoek in. Hij licht de demografische ontwikkelingen toe in relatie tot wonen. Nederland bestaat voor bijna de helft uit huishoudens boven 55 jaar. Minder dan een kwart
van de nieuwbouwwoningen komt terecht bij huishoudens boven 55 jaar. De voorraad gaat ieder jaar verder achterlopen bij de woonbehoefte. Als er zo weinig woningen voor senioren worden gebouwd, dan kán er ook niet worden doorgestroomd, terwijl de wil er bij veel senioren wel is...

De geclusterde woonvorm lijkt in de levensloop van mensen een logische plaats in te nemen tussen de reguliere woningen en indien noodzakelijk het verpleeghuis. In geclusterde woonvormen kunnen
mensen ook met een grotere zorgvraag in vergelijking met niet geclusterde woningen langer zelfstandig wonen, waardoor (duurdere) intramurale zorg wordt uitgesteld of afgesteld.

In het interactieve gedeelte gaan we met elkaar in gesprek over één van de inzichten van deze avond dat de overheid onze toekomstige woonbehoefte niet gaat regelen en wij dus zelf aan zet zijn.

Met dank aan medelid Conny Moons en stichting Knarrenhof die deze avond mogelijk maakten